Bonifazio Arandia Uriarte Igorreko Elexalde auzoan jaio zen, 1909ko abuztuaren 30ean, eta belarriz jotzen ikasi zuen Pedro Egiarekin («Popon» ezizenez ezaguna), Pedrok Arantzazun zuzentzen zuen bizartegian. Gainera, noizean behin Bilbora joaten zen, Juan Rodriguezen (Bilbo, 1901-1934) eskolak jasotzera, garai hartako akordeoi jotzailerik onentzat jotzen baitzuten. Bonifazioren lehen akordeoi diatonikoak botoi ilara bakarra zuen, nahiz eta gerora bi ilarako ohiko formatua zuen trikiti bat eskuratu zuen.

Fasio bere Larrinaga-Guerrini trikitiarekin Igorren. – Fasio Arandiaren senideen argazki bilduma
Txilibrin eta Fasio, 1975ko Bizkaiko Trikitixa txapelketa irabazi ondoren. Argazkia: Cecilio Hijo estudioa – Iñaki Elezkano Basterraren argazki bilduma

Hamahiru urterekin hasi zen plazetan jotzen; eta, Espainiako Gerra Zibilaren ondoren, arrazoi politikoengatik utzi zion jotzeari. Denbora luzez geldirik egon ondoren, 1971n berriz heldu zion instrumentuari, bai eta txapelketa bat irabazi ere. Benantzio Bernaolak («Karakol» ezizenez bezala ezaguna) osasun arrazoiengatik jotzeari utzi zionean, akordeoiarekin haren lekua hartu zuen, Maurizia Aldeiturriagari eta Leon Bilbaori laguntzeko.

Haiekin Euskal Herriko hirukote musikal ospetsuenetako bat osatu zuen. Zenbait diskoren grabazioan parte hartu zuten; horien artean, aipatzekoa da Alboka eta trikitixa: Leon – Maurizia – Fasio (Xoxoa, 1979).

Askotan pandero jotzailerik gabe jotzen zuen, adibidez bere Arratia futbol talde maitea akordeoiarekin animatzera joaten zenean (eta maiz joaten zen). Hala ere, emanaldi garrantzitsuetan Maurizia Aldeiturriaga edo Silvestre Elezkano («Txilibrin» ezizenez ezaguna) izaten zuen lagun; Txilibrinekin irabazi zuen 1975ean Bizkaiko trikiti txapelketa.

Arratiako trikitiaren adierazgarri nagusia dugu Bonifazio; bereizgarri dira haren tonu txikiko porrusalda eta jotak dira, albokaren doinura moldatzeko egokituak.

1987ko maiatzaren 17an hil zen, Igorreko bere etxean, hain zuzen ere Juanita Artabe emaztea hil eta hurrengo egunean.

Fasiok baserrian lan egin zuen; Arratiako tranbia ospetsuaren gidari izan zen, denbora batez; eta Explosivos Rio Tinto fabrikan lan egin zuen erretiroa hartu zuen arte. Esaten dutenez, emaztearen etxearen aurretik igarotzen zen bakoitzean, tranbiaren klaxona jotzen zuen behin eta berriz. Harekin ezkondu ondoren, baserrira aldatu ziren bizitzera.

BIDEOAK

Arandia Uriarte, Bonifazio (ahotsak.eus)
1. “Anttoni eta Antton” soinuarekin jota
2. Noiz eta nola hasi zen soinua jotzen
3. Gipuzkoako eta Bizkaiko jotzeko era; fandangorik ez Bizkaian
4. Soltekoagatik txakur txikia kobratzen zuen eta lotutakoagatik bikoitza
8. Pasodoble zaharra
6. Irabaziak ganbararako zulotxo baten gordetzen zituen
5. Trikiti-koplen hitzak panderojoleek asmatuak
7. Garai bateko parranda giroa
9. Futbolean ari ziren bitartean ez jotzeko agindua
10. Lotukoa jotzeagatik atxilotua
11. Koloratako alkandorekin arazoak San Justoko erromerian
12. Trikitia, “Fasio”ren eskutik
13. Porrusalda, “Fasio”ren eskutik
14. Gerratean etxean zituen bi soinuak kendu
15. Urte osorako plaza hartuta: igandero joan behar
16. Areatzako plaza izan zueneko kontuak
17. Dirua “zelan etorri, halan joan”
18. Alboka doinuak soinuarekin: “Arratiako jotea”
19. Alboka doinuak soinuarekin: “Porrue”
20. Alboka doinuak soinuarekin: kalejira
AIKO: FASIOREN MENDEA (www.aiko.eus)
1. Fasio eta Jose Zurinaga: Lehenengoa
2. Fasio eta Jose Zurinaga: Bigarrena
3. Fasio eta Jose Zurinaga: Lehenengoa
4. Fasio eta Jose Zurinaga: Bigarrena
5. Fasio eta Jose Zurinaga: Martxea
6. Fasio eta Jose Zurinaga: Fasioren martxea
7. Fasio eta Jose Zurinaga: Balsa
8. Fasio eta Jose Zurinaga: Lehenengoa
9. Fasio eta Jose Zurinaga: Bigarrena
2. Lehenengoa
3. Bigarrena
4. Lehenengoa
1. Lehenengoa
5. Bigarrena
6. Martxea
7. Lehenengoa
8. Bigarrena
9. Martxea
10. Lehenengoa
11. Bigarrena
12. Martxea
13. Fasioren martxea
14. Lehenengoa (Poponena)
15. Bigarrena (Poponena)
16. Balsa
17. Balsa
18. Pasodoblea
19. Pasodoblea
20. Tangoa
San Migel eguna Igorreko Ermitean.1985. (Galdakaoko Andra Mari Euskal Dantzari Taldea)
San Migel eguna Igorreko Ermitean. 1985

DISKOGRAFIA

Alboka eta Trikitixa: Leon, Maurizia eta Fasio (1979)

AIKO: FASIOREN MENDEA (www.aiko.eus)
1. Lehenengoa Fasio Mikelen 1985/09/29
2. Bigarrena Fasio Mikelen 1985/09/29
3. Martxea Fasio Mikelen 1985/09/29
4. Martxea Fasio Mikelen 1985/09/29
5. Balsa Fasio Mikelen 1985/09/29
6. Lehenengoa Fasio Mikelen 1985/09/29
7. Bigarrena Fasio Mikelen 1985/09/29
8. Martxea Fasio Mikelen 1985/09/29
9. Fasio berbaz Mikelen 1985/09/29
10. Lehenengoa Poponena Fasio Mikelen 1985/09/29
11. Bigarrena Poponena Fasio Mikelen 1985/09/29
12. Lehenengoa Fasio Mikelen 1985/09/29
13. Bigarrena Fasio Mikelen 1985/09/29
14. Fasio barriketan Mikelen 1985/09/29
15. Tiliño Fasioren omenaldien Iurretan
Scroll to Top